Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yürütülen "Denizlerde Bütünleşik Kirlilik İzleme Programı" çerçevesinde üçer yıllık dönemlerle tüm denizlerimizde kirlilik ve kalite izleme çalışmaları sürdürülmektedir. Bu kapsamda, Marmara Denizi ve Boğazlar özelinde gerçekleştirilen çevresel izleme çalışmaları, ara ve alt sulardaki oksijen seviyeleri ile yabancı ve yayılımcı türlerin yayılım konularına odaklanmaktadır.
Marmara Denizi'nin ekosistemi için önemli olan bu izleme çalışmaları, ODTÜ-Deniz Bilimleri Enstitüsü işbirliğiyle yürütülen Marmara Bütünleşik Modelleme Sistemi (MARMOD) Projesi serilerini başlatmıştır. MARMOD FAZ I Projesi, 2017 yılında tek boyutlu modelleme ve eylem planı önerileri sunarak tamamlanmıştır. Bu proje, 2021-2023 yılları arasında gerçekleştirilen MARMOD FAZ II Projesi ile devam etmiştir.
MARMOD FAZ II Projesi, birinci aşamada geliştirilen tek boyutlu modeli, yeni veri ve gözlemlerle birlikte üç boyutlu bir modele dönüştürmeyi, kara kökenli besin yüklerinde kademeli olarak azaltım hedefleri belirleyerek Marmara Denizi'nde iyi kalite deniz ekosisteminin tekrar gelişimine olanak sağlamayı ve gerçeğe yakın simüle eden "Dijital İkiz"i oluşturmayı hedeflemiştir. Bu kapsamda, ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü’nün yürütücülüğünde ve Bakanlığımız ÇED İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü tarafından desteklenen proje, 13 Aralık 2023 tarihinde ODTÜ-Kültür Kongre Merkezi'nde gerçekleştirilen Kapanış Çalıştayı ile sona ermiştir.
Bakanlık uzmanları, Türkiye Çevre Ajansı heyeti, ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü araştırmacıları ve ulusal araştırma kurumlarından katılımcılar çalıştayda bir araya gelerek Marmara Denizi'nin mevcut durumu ve Dijital İkiz çalışmaları üzerine değerlendirmelerde bulunmuşlardır.
Çalıştayda, MARMOD FAZ II Projesi'nin sonuçları, yük azaltım önerileri ve Marmara Denizi'nin oksijen seviyesinin iyileştirilmesi için besin elementleri yüklerinin azaltılmasına yönelik eylem planı tartışılmıştır. Marmara Denizi'nin ekolojik denge sorunlarına çözüm bulabilmek adına projenin elde ettiği veriler, sorumlu kurumlar, bölgesel paydaşlar ve araştırmacılarla paylaşılmıştır.
Çalıştayda ayrıca, Marmara Denizi'nin güncel çevresel durumu hakkında bilgiler paylaşılarak, MARMOD FAZ II Projesi kapsamında oluşturulan "Dijital İkiz"in ilk versiyonu hakkında bilgiler sunulmuştur. Projenin üç boyutlu model uygulaması, Dijital İkiz çalışmaları ve denizel baskılarla ilgili iyileştirme planları ve önlemler, Marmara Denizi'nin paydaşları ile detaylı bir şekilde paylaşılmıştır.
Sonuç olarak, MARMOD FAZ II Projesi'nin başarıları ve elde edilen verilerin paylaşılması, Marmara Denizi'nin çevresel durumunun iyileştirilmesi adına önemli bir adım oluşturmaktadır. Marmara Denizi'nin ekosistem sağlığının restore edilmesi için ortak çaba ve işbirliğine vurgu yapılırken, bölgesel ve sektörel düzeyde alınacak önlemlerle Marmara Denizi'nin gelecekteki sürdürülebilirliği için adımlar atılması gerektiği vurgulanmıştır.
